Ηφαίστεια: Η νέα απειλή μετά τους σεισμούς

Έντονη είναι η ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα για τα μεγάλα ηφαίστεια του πλανήτη που έχουν δώσει ισχυρές εκρήξεις τα τελευταία χρόνια, αλλά και τους πρώτους μήνες του 2009. Στο μικροσκόπιο των ειδικών μπαίνουν τέσσερις χώρες, οι ΗΠΑ, η Ινδονησία, η Χιλή και η Κολομβία, καθώς από αυτές προέρχεται σήμερα η εντονότερη ηφαιστειακή δραστηριότητα.Ειδικοί απεσταλμένοι από την Αμερικανική Γεωλογική Ένωση έχουν επισκεφθεί όλα τα επικίνδυνα ηφαίστεια της Χιλής τον τελευταίο μήνα, ενώ τους προηγούμενους μήνες έκαναν αυτοψίες σε τουλάχιστον εκατό ηφαίστεια στην Κολομβία, στη Χαβάη και στην Ινδονησία, προκειμένου να καταγράψουν τα πιο πρόσφατα δεδομένα, χρησιμοποιώντας εξελιγμένες μεθόδους και νέα όργανα μετρήσεων. Ο συναγερμός σήμανε μετά τις δυο πρόσφατες εκρήξεις των σούπερ ηφαιστείων Λάιμα στη Χιλή στις 3 Απριλίου και Ριντάουτ στην Αλάσκα σης 22 Μαρτίου, όπου -σύμφωνα με τους ειδικούς- υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εκδηλωθεί σεισμική δραστηριότητα που θα προκαλέσει ισχυρότατη έκρηξη. Ειδικά στις ΗΠΑ, η ανησυχία έχει φτάσει τώρα σε πολιτικό επίπεδο, με τη γερουσιαστή Λίζα Μουρκόφσκι να περνάει από το Σώμα ειδική νομοθεσία που προβλέπει έξτρα επιχορηγήσεις δεκαπέντε εκατομμυρίων δολαρίων στην Αμερικανική Γεωλογική Ένωση, προκειμένου να αναπτύξει και να λειτουργήσει άμεσα ένα σύστημα παρακολούθησης ηφαιστείων στις ΗΠΑ. Την ίδια ώρα, Αμερικανοί γεωλόγοι βρίσκονται στη Χιλή, κρίνοντας άκρως ανησυχητικά τα σημάδια από τα ηφαίστεια Τσαϊτέν και Λάιμα. Η τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου Τσαϊτέν στις 2 Μαΐου του 2008 ανάγκασε την κυβέρνηση να εκκενώσει μια ολόκληρη πόλη πλησίον του ηφαιστείου, και έκτοτε η πρόεδρος της Χιλής, Μισέλ Μπατσελέ, έχει δώσει εντολή να παρακολουθούνται στενά σαράντα ηφαίστεια της χώρας σε 24ωρη βάση.Οι ηφαιστειολόγοι στη Χιλή ελπίζουν ότι θα έχουν άμεσα στη διάθεση τους σύγχρονο εξοπλισμό αξίας τεσσάρων εκατομμυρίων δολαρίων, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση οκτώ σούπερ ηφαιστείων το 2009. Στις ΗΠΑ έχουν καταγραφεί σήμερα ως ενεργά τουλάχιστον 169 ηφαίστεια, αλλά μόνο τα μισά θεωρούνται επικίνδυνα για την ασφάλεια του κόσμου.Το 2005, η Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία πρότεινε στην κυβέρνηση να εγκατασταθεί ένα ειδικό σύστημα παρακολούθησης των επικίνδυνων ηφαιστείων, αλλά το αίτημα δεν είχε τύχη στο Κογκρέσο, όπου απορρίφθηκε. Ωστόσο, νέες πληροφορίες λένε ότι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αντιμετωπίζει με μεγάλη σοβαρότητα το θέμα και προτίθεται να χρηματοδοτήσει άμεσα την ανάπτυξη αυτού του συστήματος.Τα λεγόμενα, σούπερ ηφαίστεια, δεν αποτελούν απειλή μόνο για την περιοχή που βρίσκονται, αλλά εν δυνάμει για ολόκληρο τον πλανήτη, καθώς στο μακρινό παρελθόν (χιλιάδες και εκατομμύρια χρόνια πριν) οι εκρήξεις των σούπερ ηφαιστείων προκάλεσαν ολοκληρωτικές αλλαγές στο κλίμα της Γης, ενώ αφάνισαν χιλιάδες είδη φυτών και ζώων, απειλώντας ακόμη και το ανθρώπινο είδος.Τέτοιες εκρήξεις συνέβησαν στην Τόμπα της Σουμάτρα πριν από 74.000 χρόνια και στο Γέλοου Στόουν των ΗΠΑ πριν από 600.000 χρόνια, με τους επιστήμονες να μην αποκλείουν το ενδεχόμενο να σημειωθούν και στο εγγύς μέλλον τόσο ισχυρές εκρήξεις.